Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία. Η υπόθεση του έργου

Ο Ξενοφών με το έργο αυτό περιγράφει το πολίτευμα της Σπάρτης. Εξετάζει τους νόμους του Λυκούργου που καθόριζαν την αγωγή και τον τρόπο ζωής των Σπαρτιατών. Εκτιμά -και αυτό θέλει να περάσει ως μήνυμα- ότι το μεγαλείο της Σπάρτης οφείλεται στη νομοθεσία του Λυκούργου. Περιγράφοντας επίσης τον θεσμό των πέντε Εφόρων εκτιμά ότι αυτός εξασφαλίζει την πειθαρχία των πολιτών. «... εννόησαν ότι η πειθαρχία είναι μέγιστον καλόν και εις την πόλιν και εις το στράτευμα και εις την οικίαν...». Γι’ αυτό «...οι ίδιοι συνετέλεσαν και εις την ίδρυσιν της Εφορίας».

«Οι έφοροι λοιπόν έχουν την δύναμιν να επιβάλλουν εις όποιον θέλουν τιμωρίαν και έχουν την εξουσίαν αμέσως να την εκτελούν και άρχοντας προ του τέλους της υπηρεσίας των να παύουν και να φυλακίσουν μάλιστα και να τους δικάσουν περί ζωής ή θανάτου. Και με τόσην μεγάλην δύναμιν δεν επιτρέπουν, όπως εις τας άλλας πόλεις, να άρχουν οι εκλεγόμενοι όλον το έτος όπως θέλουν, αλλά, όπως οι τύραννοι και οι επιστάται εις τους γυμναστικούς αγώνας, όταν παρατηρήσουν κανένα να παρανομή, ευθύς αμέσως τον τιμωρούν».

Η Λακεδαιμονίων Πολιτεία είναι από τα έργα, στα οποία ο Ξενοφών εκθέτει τις προσωπικές του θέσεις (ολιγαρχικές).