ΟΜΑΔΑ Α΄

 

 

1. Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις ως σωστή ή ως λανθασμένη γράφοντας το γράμμα (Σ) ή το γράμμα (Λ), αντίστοιχα, δίπλα από τον κάθε αριθμό ερώτησης.

                                                                                                                  

1. Ιδρυτής της φιλοσοφικής θεωρίας του ωφελιμισμού ήταν ο Τζέρεμυ Μπένθαμ και ο Τόμας Χόμπς.

2. Συγγραφέας του έργου Πολιτεία είναι ο μεγάλος φιλόσοφος της αρχαιότητας, Πλάτων.

3. Οι φιλόσοφοι Τόμας Χομπς και Ζαν Ζακ Ρουσό ανέπτυξαν τη θεωρία του «κοινωνικού συμβολαίου» κατά τους νεότερους χρόνους.

4. Με τη φράση του, ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του «ζώο πολιτικό», ο Αριστοτέλης εννοούσε ότι (ο άνθρωπος) είναι από τη φύση του προορισμένος να ζει σε κοινωνία με άλλους ανθρώπους.

5. Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικές αντιλήψεις και προσεγγίσεις σχετικά με την έννοια του πολιτισμού.

6. Σύμφωνα με την κυκλική αντίληψη περί προόδου του πολιτισμού η ανθρώπινη κοινωνία περνά διαρκώς και χωρίς τέλος από διάφορα στάδια ακμής και παρακμής.

7. Σύμφωνα με την αριστοτελική «αρχή της μεσότητας», η ηθική αρετή, η οποία αξιοποιεί φυσικές μας προδιαθέσεις και καλλιεργείται με την κατάλληλη εκπαίδευση, μας επιτρέπει σε κάθε περίπτωση να πετύχουμε τη σωστή μεσότητα, το μέσο όρο ανάμεσα σε υπερβολές και ελλείψεις.

8. Ο Τζον Στιούαρτ Μιλ και ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος Χέγκελ ήταν οι θεωρητικοί του ηθικού σχετικισμού.

9. Ο Ντέιβιντ Χιούμ χρησιμοποίησε ως τίτλο βιβλίου του, που εκδόθηκε το 1516, τη λέξη «ουτοπία» και περιέγραφε ένα φανταστικό νησί στο οποίο είχε επιτευχθεί η ανθρώπινη ευτυχία.

10. Η πολιτική φιλοσοφία ασχολείται, μεταξύ άλλων, με τη μελέτη της προέλευσης, της φύσης και της νομιμοποίησης μορφών πολιτικής οργάνωσης, καθώς και με τους θεσμούς της πολιτικής εξουσίας.

 

(Μονάδες 15)

 

 

2. Σε κάθε μια από τις παρακάτω ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση, γράφοντας δίπλα από τον αριθμό κάθε ερώτησης το αντίστοιχο γράμμα.

                                                                                                                  

 

1. Στοχαστές όπως ο Βολταίρος, ο Μοντεσκιέ και ο Κοντορσέ, υποστηρίζουν τις απεριόριστες δυνατότητες της ανθρωπότητας για ανάπτυξη και πρόοδο χάρη στις υπαγορεύσεις του:

 

α) του καθαρού λόγου

β) του κριτικού λόγου

γ) του ορθού λόγου

δ) του πρώτου λόγου

 

2. Μετά τη βιομηχανική Επανάσταση, που ξεκίνησε στην Αγγλία το 18ο αιώνα, αναπτύχθηκαν νέες οικονομικές θεωρίες με κύριο εκπρόσωπο τον:

 

α) Άνταμ Σμιθ

β) Τζον Ρολς

γ) Χέρμπετ Σπένσερ

δ) Κλοντ Λεβί-Στρος

 

3. Την άποψη ότι οι ηττημένοι Έλληνες επικράτησαν στη νικήτρια Ρώμη με τον πολιτισμό τους διατύπωσε:

α) ο Οκταβιανός Αύγουστος

β) ο Ιούλιος Καίσαρ

γ) ο Μάρκος Αυρήλιος

δ) ο Κικέρων

 

4. Η διάκριση των εξουσιών είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του πολιτεύματος:

α) της μοναρχίας

β) της δημοκρατίας

γ) της ολιγαρχίας

δ) της απολυταρχίας

 

5. Η θεωρία του «ντεντερμινισμού» αποκαλείται αλλιώς:

α) αιτιοκρατία

β) σχετικοκρατία

γ) ηθικοκρατία

δ) αναιτιοκρατία

 

6. Αν εφαρμόσουμε την αριστοτελική «αρχή της μεσότητας», η σωστή μεσότητα ανάμεσα στις έννοιες της δειλίας και της ριψοκινδύνευσης είναι:

α) η ηθικότητα

β) το θάρρος

γ) η αναισθησία

δ) ο κίνδυνος

 

7. «Η μεγαλύτερη κατά το δυνατόν ωφέλεια για τον μεγαλύτερο κατά το δυνατόν αριθμό ατόμων» είναι η θεωρία

α) της ηθικότητας

β) της θρησκευτικότητας

γ) της ανεκτικότητας

δ) του ωφελιμισμού

 

8. Η κεντρική αρχή του ηθικού νόμου έχει αποκληθεί από τον Ιμάνουελ Καντ ως:

α) υποτακτική προσταγή

β) προστακτική κατηγορική

γ) κατηγορική προσταγή

δ) προστακτική υποτακτική

 

9. Ο άνθρωπος διαφέρει από τα ζώα εξαιτίας:

α) του λόγου

β) της ορθής στάσης του σώματος

γ) της μνήμης

δ) της επιθυμίας

 

10. Το πρακτικό πρόβλημα του αν πρέπει να γίνεται ευθανασία σε περιπτώσεις ασθενών με βαριές ανίατες ασθένειες απασχολεί κυρίως τον κλάδο της φιλοσοφίας που λέγεται:

α) ηθική φιλοσοφία

β) πολιτική φιλοσοφία

γ) γνωσιολογία

δ) οντολογία

(Μονάδες 15)

 

3. Να δώσετε τους ορισμούς του δικαίου, του ιντετερμινισμού και της περιγραφικής προσέγγισης για τον πολιτισμό.

(Μονάδες 20)

 

ΟΜΑΔΑ Β΄

 

 

4. Τι είναι η θεωρία της «βαθιάς οικολογίας»;

                                                                                                                  

(Μονάδες 25)

 

 

5. Λαμβάνοντας υπόψη και το παρακάτω παράθεμα να εξηγήσετε τι είναι η «κατηγορική προσταγή» του Καντ ως κεντρική αρχή του ηθικού νόμου. Να δώσετε ένα παράδειγμα ανθρώπου που δεν πράττει μια πράξη σύμφωνα με την αρχή αυτή.

 

Παράθεμα:

 

«Πράττε έτσι, ώστε να χρησιμοποιείς την ανθρωπότητα, τόσο στο πρόσωπό σου όσο και στο πρόσωπο του άλλου ανθρώπου, πάντα ταυτόχρονα ως σκοπό και ποτέ μόνο ως μέσο», Ι. Καντ, Τα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών, μτφρ. Γ. Τζαβάρα, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα-Ιωάννινα 1984, σ. 81.

   (Μονάδες 25)

 

Σημείωση: Η ερώτηση 4 μπορεί να συμπεριληφθεί στην ομάδα Α΄ ως ερώτηση ελέγχου κατανόησης της ύλης.

 

 

Τσολάκης Αντώνιος, καθηγητής ΠΕ 13 του 1ου ΓΕΛ Ορεστιάδας